Hoe onze Trace-tool Social Vanilla helpt om haar verhaal te vertellen
In aflevering #5 van onze Trace Talks deelde Social Vanilla – een start-up die sociaal duurzame vanille verkoopt – haar prille Trace-tool ervaringen met ons. “Als bedrijf kun je winstgevend zijn en tegelijkertijd ervoor zorgen dat de arbeidsomstandigheden van boeren goed zijn”, verzekert Amie N’Dong, CEO van deze in Denemarken gevestigde onderneming. Ze koos ervoor om hun voedselvoorzieningsketen vanaf dag één transparant te maken. Omdat we in het webinar tijd tekort hadden, gingen we opnieuw in gesprek over hun reis naar eerlijke vanille.
‘Traceerbaarheid’ bezorgt veel managers van gevestigde bedrijven nog steeds de rillingen over de rug. Dat was niet het geval bij Social Vanilla, een start-up die hoogwaardige vanille in al zijn vormen verkoopt; van bonen tot poeder. Geconfronteerd met de paradox van een constante stijging van de prijs van vanille en afnemende productkwaliteit en arbeidsomstandigheden van boeren, besloten Amie N’Dong en haar partner Mikael Mortensen dat het tijd was om dingen te veranderen. Met hun professionele achtergrond komt Social Vanilla niet als een verrassing; Amie werkte als projectmanager bij Social Foodies, een voedselbedrijf met sociale impact, en Mikael is betrokken geweest bij de directe handel in koffie en vanille in Oeganda, met een sterke focus op sociale verantwoordelijkheid. Hun doel was vanaf het begin duidelijk: een bedrijf creëren dat geen concessies doet aan de arbeidsomstandigheden of het inkomen van de boer, noch de kwaliteit van de vanille, door de voedselvoorzieningsketen te verbeteren. En tegelijkertijd een winstgevend product maken.
First things first, waarom vanille?
“We hebben om twee redenen voor vanille gekozen. Ten eerste, toen ik bij Social Foodies werkte, realiseerde ik me dat hoewel de prijzen van Oegandese vanille stegen, de kwaliteit achteruit ging. Bovendien ontvingen de boeren geen leefbaar loon. Dit stimuleerde ons om de waardeketen onder de loep te nemen en naar Oeganda af te reizen om haalbaarheidsstudies uit te voeren, met een sterke focus op kwaliteit en een gelijkere verdeling van de prijs. De tweede reden is dat vanille een hoge marktwaarde heeft, waardoor het mogelijk is om een financieel gezond bedrijf in stand te houden en tegelijkertijd een positieve impact te creëren. Beide dingen moedigden Mikael en mij aan om ons bedrijf te starten, omdat we zagen dat er een daadwerkelijke oplossing was voor ongelijkheid in de vanillewaardeketen. Geen simpele, maar wel een met een veel beter resultaat voor de boeren.”
Toen we net begonnen wisten we niet dat tools zoals Trace bestonden […] Maar toen we begonnen met de marketing en verkoop van ons product, begrepen we hoe belangrijk het is om onze beweringen over transparantie te bewijzen. Wij wisten dat we zo direct mogelijk inkopen, maar we hadden nog geen manier om dat onze klanten te laten zien.
Was ‘transparant zijn’ iets waar je vanaf het begin voor stond?
“Toen we net begonnen wisten we niet dat tools zoals Trace bestonden. Ons belangrijkste doel was om de problemen op te lossen die we zagen in de waardeketen, een gelijkere verdeling te realiseren en vervolgens samen te werken met ngo’s om ervoor te zorgen dat ons werk bijdroeg aan de best mogelijke oplossing, in plaats van alleen te doen wat we dachten dat het beste was. Maar toen we begonnen met de marketing en verkoop van ons product, begrepen we hoe belangrijk het is om onze beweringen over transparantie te bewijzen. Wij wisten dat we zo direct mogelijk inkopen, maar we hadden nog geen manier om dat onze klanten te laten zien. Dus ondanks dat we vanaf het begin een duurzame productiestrategie hadden, volgde de transparantie iets later.”
Jullie gebruiken Trace nu twee maanden. Kunnen jullie iets vertellen over de boeren waarmee jullie werken?
“Ze vertegenwoordigen kleine gezinsinkomens. Vaak zijn er een of twee in het gezin die tussen de vier en acht gezinsleden ondersteunen. Voor de meesten van hen is vanille de belangrijkste bron van inkomsten, maar ze hebben ook andere gewassen met een veel lagere marktwaarde. De meeste van hen zijn mannen. Op dit moment bevindt ons bedrijf zich nog in een vroeg stadium, maar later zullen we ook gendergelijkheid proberen te bevorderen, door stimulansen te creëren voor vrouwelijke vanilleboeren.”
Wat zijn de belangrijkste uitdagingen bij het transparant en traceerbaar maken van de supply chain?
“Het moeilijkste is om onze data goed te communiceren naar de consument, zonder dat er iets verloren gaat in de vertaling. Behalve de prijs die betaald wordt aan de boer zijn er ook andere kosten verbonden in de voedselketen, die lastiger te begrijpen zijn. We garanderen dat we zes maanden vooruitbetalen. Dan zijn er nog de kosten van de import, de opslag en het inpakken, het personeel, het beheer, de website en nog veel meer. Dus als je kijkt naar de prijs die de boer krijgt van de boerderij en het vergelijkt met de prijs voor hoeveel we de vanille verkopen, vragen sommige mensen zich misschien af waar al het geld naartoe is gegaan. Het kan lijken alsof we enorme winsten maken. Hopelijk begrijpen mensen dat Trace ons in staat stelt om een goede prijs te vinden waar alle betrokken partijen van profiteren en deze te vergelijken met wat de boeren eerder verdienden.”
Maakt het traceren van uw producten ze ook duurder?
“Aan het traceren van producten zitten kosten verbonden, zoals de blockchain tool Trace die dit mogelijk maakt. Voor ons zijn dit echter geen ‘extra kosten’. Althans, we hebben ervoor gekozen om ons product rechtstreeks in te kopen en alleen een vergoeding te betalen voor het verwerken. Op deze manier besparen we geld en kunnen we hiermee investeren in Trace. De meeste andere bedrijven zullen een groothandel inschakelen (waarbij een tussenpersoon wordt betaald) of een bedrijf dat vanille verwerkt opkopen, waarbij een tussenpersoon wordt betaald, die profiteert van de onderbetaling van de boeren. De extra kosten van verantwoord inkopen kunnen worden gedekt door te snijden in onze eigen winst binnen het bedrijf. Ons bedrijf is hierdoor veel meer gericht op langetermijninvesteringen en minder op het proberen te verkrijgen van grote volumes. We hebben daar bewust voor gekozen, omdat het onze missie is om te zorgen voor een gelijkere verdeling en in te gaan tegen de klassieke marktlogica van winstmaximalisatie.”
Welke toegevoegde waarde biedt Trace jullie?
“Met een blockchainsysteem als Trace zou je heel erg je best moeten doen om iets te vervalsen, omdat alle transacties worden vastgelegd en je deze niet meer kan wijzigen. En ondanks dat we weten dat onze klanten ons vertrouwen in het extra werk dat we doen om de boeren te ondersteunen, is het extra bewijs dat Trace levert nog steeds nodig.”
De kwaliteit van Social Vanilla is ook gebaseerd op agrarische training en een goede prijs voor boeren. Hoe ziet dat er in de praktijk uit?
“Wat betreft landbouwtraining voor boeren proberen we het gebruik van een intercropping system te promoten. Terwijl de conventionele methode bestaat uit het ontginnen van land en het verbouwen van alleen vanille en banaan, is er een veel meer regeneratieve manier van landbouw, waarbij een grotere diversiteit aan gewassen wordt verbouwd. Ook voorzien we boeren van actuele landbouwkundige kennis over klimaatverandering en het effect daarvan op bijvoorbeeld regenval. Idealiter gaan de boeren ook manieren toepassen waarmee ze in de toekomst een biologische certificering kunnen krijgen. Goede prijzen is voor ons erg belangrijk, we wilden oorspronkelijk met een minimumprijs werken, maar dat bleek niet haalbaar vanwege de extreme schommelingen in de prijs van vanille. In plaats daarvan hebben we besloten om 20 tot 25 procent meer te betalen dan de marktwaarde, iets wat we kunnen doen door een deel van onze eigen kosten te verlagen en een aantal dure tussenpersonen uit te schakelen. Op de lange termijn werken we er ook aan om boeren weerbaarder te maken tegen prijsdalingen door hun inkomen te verhogen uit andere gewassen, namelijk macadamia en cacao, die stabieler zijn in prijs en hen een sterkere financiële basis kunnen geven.”
Werkt Social Vanilla uitsluitend met Oegandese vanille?
“Niet uitsluitend, maar wel voornamelijk. Dat heeft twee redenen: om met onze aanpak sociaaleconomische groei te creëren in Oeganda en bij te dragen aan een stabilisatie van de vanillemarkt in het algemeen. In het begin keken we ook naar Madagaskar en een paar andere vanilleproducerende landen. Door Mikaels werkervaring in Oeganda en wat andere projecten die we kenden, realiseerden we ons dat een belangrijk element van de waardeketen is dat 80% van de vanille in Madagaskar wordt verbouwd, waardoor er veel afhankelijkheid en instabiliteit ontstaat. Een paar jaar geleden was de prijs van vanillebonen 70 dollar per kilo. Na een extreme prijsdaling kan het in Oeganda nu zo laag zijn als 7 dollar per kilo. Ondanks onze verwachting dat de prijs weer zal stijgen, maakt dit het extreem moeilijk voor de boeren om voor hun inkomen van vanille afhankelijk te zijn. Hoewel we ons voornamelijk richten op Oegandese vanille, werken we ook met kleine boeren in andere landen in Sub-Sahara Afrika.”
Wat zijn tot nu toe je grootste successen en lessen geweest, en wat zou je nog meer willen bereiken?
“Ten eerste was het een enorme prestatie om de pandemie door te komen. Ik denk dat mijn grootste les tot nu toe het begrijpen van de ware betekenis van verantwoorde inkoop is geweest, inclusief kennis van de markt en waardeketen. Ook het belang van de betrokkenheid van boeren om waarde toe te voegen in de keten, is iets wat we echt willen promoten. Ik zou heel graag in de toekomst vanilleverwerkingsfaciliteiten willen zien die in het bezit van de boeren zelf zijn, want als ze ook bij de export van hun product betrokken zijn, zullen ze de kwaliteit ervan garanderen. Problemen met een onjuiste manier van oogsten, opslag en distributie zullen dan hoogstwaarschijnlijk worden opgelost, aangezien er een veel grotere stimulans voor boeren is om zich op kwaliteit te concentreren dan nu het geval is.”
