Speuren naar de sappigste citroenen ter wereld

Ontdek samen met Total Produce B.V.* en Fairfood alles over citrus uit Zuid-Afrika. Josje Spierings, projectmanager van Fairfood, vertelt op locatie hoe er aan een nieuwe oplossing wordt gewerkt in de Zuid-Afrikaanse citrusindustrie.

*Per 01-01-2023 is Total Produce B.V. van naam veranderd en omgedoopt tot Dole Europe B.V.

We zijn onderweg naar het noorden vanaf het vliegveld in de Zuid-Afrikaanse stad Gqeberha (beter bekend als Port Elizabeth), als we na een uur rijden het landschap drastisch zien veranderen en volledig worden omringd door citrusbomen. Dit is de Sundays River Valley, de belangrijkste citroenteeltregio van het land en een van de grootste citroenleveranciers ter wereld.

‘De sappigste ter wereld’, is hoe de inwoners ons trots de citroenen introduceren. Volgens hen hebben de citroenen zoveel sap dankzij het harde werk en de toewijding van de telers, de kwaliteit van de grond en de geweldige hoeveelheid zon die in de vallei schijnt.

Stel je voor: een vallei van 80 kilometer lang en bijna 40 kilometer breed, met citrusplantages overal waar je kijkt. Naast citroenbomen huisvest de regio ongeveer 70.000 mensen; de citrusindustrie is de belangrijkste werkgever. Alleen al vorig jaar is de uitvoer uit de vallei gestegen van 15 miljoen naar 31 miljoen dozen, en de verwachting is dat er 45 miljoen dozen zullen worden geëxporteerd in 2030.

Samen met een importeur van verse producten, Total Produce B.V., werkt Fairfood aan het transparant maken van de toeleveringsketen van deze citroenen. Daarvoor hebben we de Sunday River Citrus Company ingeschakeld, de grootste verpakker en exporteur van citrus in de vallei. Zij helpen om de citroenen uit de vallei te traceren tijdens hun reis door de keten.

De keten blootleggen met traceerbaarheid

“Het kan zowel een zegen als een vloek zijn”, zegt Grant Hancock, supervisor van The Sunday Valley River Collaborative (SRVC), verwijzend naar de afhankelijkheid van lokale gemeenschappen van de citrusindustrie. Het SRVC is een onafhankelijke organisatie die 3 jaar geleden werd opgericht door plaatselijke telers en de gemeenschappen in de vallei om de ontwikkeling van een inclusieve gemeenschap te ondersteunen. De citrusindustrie staat onder druk door verschillende problemen. Veel daarvan zijn bekend bij andere grote voedselproducenten: een gebrek aan transportcontainers, exorbitante brandstofprijzen (verergerd door de Russische oorlog), en de stijgende kosten van levensonderhoud voor een toch al verarmde gemeenschap.

Fairfood helpt Total Produce B.V. om de belangrijkste oorzaken van armoede te onderzoeken door producten traceerbaar te maken. De citrussector is een seizoensindustrie die veel werkgelegenheid biedt, vooral wanneer het fruit moet worden geplukt en verpakt. Er zijn daarnaast weinig andere arbeidsmogelijkheden in de gemeenschap. Dit leidt tot hoge werkloosheid, onzekere bronnen van inkomsten en moeilijke levensomstandigheden.

Kunnen we ook buiten het oogstseizoen meer mogelijkheden creëren voor de lokale inwoners? Grant gelooft dat het bevorderen van economische diversificatie begint met betere toegang tot goed onderwijs en praktische vaardigheden voor tijdelijke citrusarbeiders. Lennart Visser, manager marketing en duurzaamheid bij Total Produce B.V., is het daarmee eens. Total Produce B.V. maakt deel uit van de grootste groep importeurs van verse producten ter wereld, en daarom begrijpen zij het belang van een stabiele, duurzame en betrouwbare keten.

In een groot land als Zuid-Afrika, vertelt Lennart, betekent werken in het noorden of het zuiden dat je te maken krijgt met totaal verschillende uitdagingen. Door het traceerbaar maken van producten en de toeleveringsketen voor citroenen beter te doorgronden, kan Total Produce B.V. de gemeenschap en de industrie beter met elkaar in contact brengen en de verbinding leggen van de plantage naar de tafel van de consument.

Het is tijd voor een nieuw verhaal

Het Sunday Valley River Collaborative is onze thermometer voor het meten van impact in de gemeenschappen. Deze organisatie wordt gefinancierd door citrustelers en gesteund door de plaatselijke autoriteiten om zo economische ontwikkeling te stimuleren, en ziet kansen om via de citrusindustrie de ongelijkheden in Zuid-Afrika aan te pakken.

Tegenwoordig zijn teamleiders verantwoordelijk voor de behoeften van de verschillende gemeenschappen. Denk hierbij aan onderwijs, veiligheid, vervoer en gezondheidszorg. Elke leider, vaak gekozen door en uit de gemeenschap, houdt toezicht op een bepaald onderwerp en zoekt naar investeringen en mogelijkheden. Zij helpen met het ondervangen van het gebrek aan vaardigheden waardoor tijdelijke werknemers niet goed kunnen gedijen in de citrusindustrie, en dragen zo bij aan het op één lijn brengen van het maatschappelijk middenveld, de overheid en de citrussector.

Met de hulp van de Sunday River Citrus Company zal Total Produce B.V. binnenkort deel uitmaken van dit unieke proces. Naast het proces om boeren aan te sluiten op Fairfood’s traceerbaarheidsplatform Tegelijkertijd gaan we samen bewijzen dat meer transparantie voor iedereen winst oplevert; we laten zien hoe zowel bedrijven als gemeenschappen profiteren van meer inclusiviteit.

Een gemeenschap die samen aan de slag gaat om hun uitdagingen aan te pakken. Dat is het verhaal dat we kunnen vertellen én versterken met meer traceerbaarheid. Binnenkort delen we dit verhaal met alle partijen die in aanraking komen met de citroenen uit de Sunday River Valley, van detailhandelaars tot consumenten.

Vanaf het begin is het onze ambitie geweest om dit idee steeds verder uit te breiden. Nu Total Produce B.V. zich inzet om lokale gemeenschappen te ondersteunen door de winstmarge te herverdelen, hoopt Lennart dat andere partners in de toeleveringsketen ook meedoen.

“Wat als we van één citroenleverancier op het Trace-platform naar tien leveranciers kunnen gaan? Het zou geweldig zijn als er vanaf de eerste dag meer detailhandelaren met ons meedoen. Zo creëren we een aandeel dat groot genoeg is om voor alle partners in de keten zinvol te zijn,” aldus Lennart.

Goed nieuws? We werken al samen met een supermarkt om ervoor te zorgen dat het verhaal achter Zuid-Afrikaanse citroenen de Europese consument bereikt. Wordt vervolgd!