Hoofdstuk 1: Over Fairfood
Jaarverslag 2022
Dit zijn wij, onze dromen en onze werkwijze:
Missie en visie
ONZE VISIE
Zou het niet fantastisch zijn, als iedereen op deze wereld van écht goed eten kan genieten? Goed betekent voor ons dat de waarde van een product eerlijk wordt verdeeld over de keten – dat iedereen krijgt waar zij of hij recht op heeft, met de nadruk op boeren, vissers, plukkers en fabrieksmedewerkers. Goed betekent ook dat het eten verantwoord is verbouwd, met oog voor mens, milieu en dier. Eten waar iedereen beter van wordt dus.
ONZE MISSIE
We werken aan innovatieve oplossingen waarmee agrifoodbedrijven hun handelspraktijken kunnen verbeteren. Uiteindelijk willen we dat al die bedrijven maatschappelijk verantwoord ondernemen. Onze oplossingen zijn in beginsel open, toegankelijk en inclusief, en gaan de wereld achter ons eten democratiseren. Het gaat ons erom dat alle betrokkenen ook daadwerkelijk een stem hebben en die kunnen laten gelden – van boer tot retailer en consument. Zo werken we aan meer welvaart voor boeren, plukkers, vissers en fabrieksmedewerkers. We bouwen aan samenwerkingen zodat we met z’n allen de overgang naar een duurzaam voedselsysteem kunnen versnellen.
Theory of Change
Onze Theory of Change (ToC) is een beetje een technische weergave van de weg die we bewandelen richting onze visie. Een belangrijk onderdeel van de ToC is de aanname dat bedrijven en boeren gebaat zijn bij meer bewustwording en het openlijk delen van kennis. Daarom ontwikkelen we oplossingen die zorgen voor meer transparantie en een betere connectie tussen alle stakeholders in de productieketens – de basis voor het eerdergenoemde delen van kennis.
Met onze ToC bewandelen we twee paden. Een waarmee we ervoor zorgen dat agrifoodbedrijven transparante handelspraktijken zelf ook gaan waarderen, en een waardoor boeren daadwerkelijk profiteren van meer transparantie en traceerbaarheid. Dit is ons verhaal:
PAD 1: DE BUSINESSCASE VOOR VERANTWOORDE PRODUCTIE
Op ons eerste pad ondersteunen we bedrijven bij het delen van kennis, creëren van meer bewustwording, en het krijgen van meer zicht op de problemen in hun productieketens. Dat doen we door allereerst de producten van die bedrijven tot aan de boer te traceren. Wij zien in dit digitale tijdperk een uitgelezen kans voor bedrijven om het eerlijke verhaal achter hun producten te delen. Lees: open en eerlijk zijn over hun handelspraktijken. We denken ook dat de consument de producten op die manier hoger aan zullen schrijven. De toegevoegde waarde van transparantie, dus.
Die toegevoegde waarde dient als extra motivatie voor bedrijven om zich toe te leggen op een eerlijke verdeling van waarde in hun ketens, en biedt handvatten. Wat Fairfood Fairfood maakt, is dat we zulke bedrijven gedurende dit hele proces bijstaan, met innovatie, experts en andere diensten.
We moedigen onze partners op drie manieren aan om de stap richting duurzame handel te zetten:
- Meer bewustwording: door storytelling, maar ook door lobby en advocacy zorgen we ervoor dat de onderwerpen die wij belangrijk vinden ook hoog op de agenda’s komen te staan bij bedrijven en overheden. ALIGN, ons platform waar bedrijven leren hoe ze werk maken van leefbaar loon en inkomen, gaat nog een stapje verder. Bedrijven vinden hier een stappenplan om een eerlijk inkomen te realiseren voor de mensen achter hun producten.
- Verantwoordelijkheid nemen: met ons platform Trace maken bedrijven hun ketens transparant en hun producten traceerbaar. Iedereen die deel uitmaakt van die keten wordt in kaart gebracht, transacties worden gelogd op een blockchain en bedrijven kunnen gegronde uitspraken doen over het welzijn van de mensen die hun producten maken. Denk, ‘de boeren verdienen een leefbaar inkomen’. We moedigen bedrijven aan zulke informatie op transparante wijze te delen, zodat consumenten het ware verhaal achter hun product kennen.
- Zorg zelf voor verandering: iedereen die op welke manier dan ook betrokken is bij de productie van ons eten – denk aan merken, supermarkten, kennisinstituten en overheden – moet wat ons betreft ook deel uitmaken van de oplossing. We nodigen zulke partijen uit om mee te denken over slimme innovaties in ons Living Wage & Income Lab, een plek voor brainstormen, discussies, experimenteren en ontwikkelen.
Hoewel de weg richting duurzaamheid voor geen twee bedrijven hetzelfde is, hebben we het afgelopen jaar werk gemaakt van het standaardiseren van die route. Daarbij hebben we 4 stadia gedefinieerd. Lees hierover meer in hoofdstuk 2.
PAD 2: VERBONDEN BOEREN
Het andere pad dat we bewandelen, wil boeren en werknemers aan het begin van de productieketens verbinden met de rest van die ketens. Op die manier moeten zij meer zeggenschap krijgen over hun producten en positie. Hun behoeften staan centraal in het ontwerp van onze innovaties. We vinden het bijvoorbeeld belangrijk dat ze toegang hebben tot marktinformatie. Denk aan prijsopbouw of de waarde van kwaliteit. Trace moet deze mensen uiteindelijk in staat stellen om te leren van big data, hun zakelijke behoeften te uiten en een sterkere positie te vergaren wanneer er moet worden onderhandeld over prijs of inkomen. Daar werken we op dit moment naartoe.
Waar het op neerkomt: Fairfood zet stevig in op innovatie bij het waarmaken van de visie die we sinds dag 1 nastreven – een wereld waarin iedereen kan genieten van écht goed eten.
Fairfood werkt mee aan zes Sustainable Development Goals: 1. Einde aan armoede, 2. Einde aan honger, 5. Vrouwen en mannen gelijk, 8. Fatsoenlijke banen en economische groei, 10. Minder ongelijkheid, 12. Duurzame consumptie en productie.
Dit zijn wij:
John kent de ketens achter ons eten door en door, en zet innovatie in om verbindingen te bouwen waar die nodig zijn.
We zijn nogal trots op onze transparantietool Trace, en daarmee ook op producteigenaar Derek.
Ontmoet onze ster Mariana: ze helpt onze communicatie activiteiten naar een hoger niveau te tillen. Ook doet ze onderzoek naar het leefbaar loon en inkomen in verschillende landen.
Bij Josje moet je zijn als een project tot in de puntjes gemanaged moet worden of als het je ontbreekt aan een beetje basiskennis over dataprivacy.
Ze noemen Channa ook wel het geweten van Fairfood. Vertelt in die hoedanigheid het eerlijke, transparante verhaal van Fairfood.
De visionair, de inspirator, de directeur.
We willen de stagiaires die 2022 een gouden randje gaven heel erg bedanken: Luiza Toledo, Rika Mochizuki en Matilde Ferretti. Daarnaast kijken we terug op weer een heel mooi jaar van onze samenwerking met CIED, voor wie geen techfantasie te gek is. Bedankt Aswini Harinath, Akash Mathew, Anto Varghese, Sankaran Namboodiri, Sreenath T M, Gogul Chalil Vengara, Adarsh V, Tanneru Sai Ganesh, Jayesh J en Gopika M!
De Raad van Toezicht en de Raad van Techadvies
Fairfood wordt bestuurd volgens het Raad van Toezicht-model. Ons team en werk worden gestuurd door de directeur – onze eigen Sander – die is aangesteld door de Raad van Toezicht. Deze Raad bestaat uit minstens vijf personen, die dit werk onbezoldigd doen. Wanneer er een positie vrijkomt in de Raad – zoals in 2022 gebeurde, hierover straks meer – worden nieuwe leden aangesteld door zittende leden.
De Raad van Toezicht houdt toezicht op ons management en houdt een oogje in het zeil bij de algemene gang van zaken van Fairfood. Taken van de Raad zijn onder meer de goedkeuring van het jaarplan en de begroting, en de beoordeling van het jaarverslag en jaarrekening. Twee leden van de Raad van Toezicht, inclusief de voorzitter, houden daarnaast elk jaar een beoordelingsgesprek met onze directeur. De auditcommissie bestaat uit twee leden van de Raad van Toezicht. Deze commissie ondersteunt Fairfood bij financiële zaken, en heeft minstens twee keer per jaar een uitgebreide sessie met de manager om onder andere de voorlopige begroting te bespreken.
In 2022 hebben we onze dierbare Raadsleden Jolande Sap en Maxine Tillij afgezwaaid, na jaren van trouwe dienst, waarin ze een enorme bijdrage hebben geleverd aan ons werk en onze impact. We heten Mariëtte Swart en Han de Groot, die hun plaatsen hebben ingenomen, van harte welkom. Samen met Hedwig Bruggeman, Pieter Goudswaard en Wiard Gorter vormen zij nu onze Raad van Toezicht.
Naast deze Raad van Toezicht helpt een gloednieuwe adviesraad ons onze weg te vinden in de digitale eeuw. We noemen deze nieuwe Raad ook wel onze Raad van Techadvies. De Raad bestaat uit experts met uitgebreide ervaring op het gebied van traceerbaarheid, digitale betalingen, open-source technologieën en blockchains, en staat onder toezicht van Jacob Boersma, expert op het gebied van digitale identiteit en blockchain.
Integriteit
Fairfood maakt actief werk van het bewaken en verbeteren van de interne integriteit en gelijkheid. We streven naar een gezonde en positieve teamgeest, een veilige werkomgeving waarin iedereen zich gehoord voelt, en werkomstandigheden waarin iedereen z’n werk met zelfvertrouwen kan uitvoeren.
Als lid van Partos, de handelsvereniging voor ontwikkelingssamenwerking, houden we ons aan hun gedragscode. Daarnaast geldt bij Fairfood het ‘zero-tolerance voor non-acting’-principe, wat ook terug te zien is in onze eigen gedragscode voor integriteit die we de afgelopen jaren hebben opgesteld. Onze integriteitsfunctionaris, Channa Brunt, is de ambassadeur van deze code. In de afgelopen jaren heeft ze interne en externe vertrouwenspersonen aangesteld en een overeenkomst opgesteld met adviesbureau GIMD, dat optreedt als onafhankelijk vertrouwenspersoon en begeleider in geval van integriteitskwesties.
Hoewel er nog geen integriteitskwesties zijn gemeld, stellen we onszelf voortdurend vragen als: doen wij recht aan de personen en organisaties waarmee wij werken? Maar ook binnen onze eigen organisatie: wanneer noemen we iets onrecht? En wat doen wij bij zulk onrecht? We denken aan machtsmisbruik, financiële schendingen en interpersoonlijke schendingen. Natuurlijk begint het allemaal met preventie, maar in het geval van ongepast gedrag rapporteren we, onderzoeken we zorgvuldig, leggen we indien nodig sancties op en nemen we maatregelen om de betrokkenen te ondersteunen.
Daarnaast vragen we ons team om elk jaar onze Happiness Barometer anoniem in te vullen – de interne graadmeter voor onderwerpen als machtsbalansen, inclusiviteit en werk versus privéleven. Deze uitkomsten van deze Barometer helpt ons om intern het gesprek te voeren over zulke kwesties. Dit zijn de belangrijkste uitkomsten van de Barometer 2022.
Onze gedragscode voor integriteit wordt elk jaar opnieuw geëvalueerd, rekening houdend met nieuwe ontwikkelingen en geleerde lessen, bijvoorbeeld van GIMD en Partos. De code is van toepassing op iedereen die voor Fairfood werkt – als werknemer, stagiair, vrijwilliger, ingehuurde consultant of uitzendkracht, of als lid van de Raad van Toezicht of Advies.
